U kent het wel: de televisie die u net iets meer dan een jaar geleden heeft gekocht, gaat kapot. En de garantie die u heeft was een jaar. Betekent dit nu dat u pech hebt gehad en zelf de reparatie of een nieuwe televisie moet betalen? Nee, ook na de fabrieksgarantie heeft u als consument nog rechten. Immers, van een televisie mag u verwachten dat deze langer dan een jaar mee gaat.
We onderscheiden drie verschillende vormen van garantie. Ten eerste de al genoemde fabrieksgarantie. Daarnaast kennen wij ook de garantie die u als koper kunt ‘bijkopen‘. Tenslotte bestaat ook nog de wettelijke garantie.
Wettelijke garantie
Wij beginnen met de wettelijke garantie, omdat deze voor de consument de meeste rechten omvat. Zelfs meer rechten als de consument heeft op grond van de fabrieksgarantie. Er bestaat alleen een verschil met betrekking tot wie moet bewijzen hoe een product kapot is gegaan.
U kunt de wet doorbladeren op zoek naar een artikel over wettelijke garantie. U zult echter geen enkel artikel tegenkomen waarin ook daadwerkelijk wettelijke garantie staat. Dat komt omdat de wettelijke garantie valt onder de term ‘non-conformiteit‘. Over non-conformiteit bij consumentenkoop schreven wij eerder al een uitgebreid artikel. In feite komt wettelijke garantie op hetzelfde neer.
Non conformiteit bij consumentenkoop
De wet bepaalt in artikel 17 van boek 7 van het Burgerlijk Wetboek dat ‘de afgeleverde zaak aan de overeenkomst moet voldoen’. Gelukkig vult het artikel ook al in wanneer dat niet het geval is, namelijk ‘als de afgeleverde zaak niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten’. Gelukkig wordt ook dit verder ingevuld in de wet, anders hadden we natuurlijk nog niets geweten. Het artikel vervolgt: ‘de koper mag verwachten dat de zaak de eigenschappen bezit die voor normaal gebruik daarvan nodig zijn’.
Vrij vertaald komt het er dus neer op de vraag wat de koper mocht verwachten van het product. Mag de koper van een wasmachine verwachten dat deze na anderhalf jaar defect is? Antwoord is nee. Gevolg is dat het product non conform is. Mag diezelfde koper verwachten dat een wasmachine slechts drie shirts tegelijk kan wassen? Antwoord is dat dit afhangt van de verwachtingen die de koper mocht hebben. Als het een zeer goedkope machine is en de verkoper heeft gezegd dat de capaciteit wellicht te wensen over laat, dan niet. Is de wasmachine daarentegen van normaal formaat en normaal geprijsd, dan niet. Het gaat dus ook om de verwachting van de koper.
Garantietermijn wettelijke garantie / non conformteit
De wet bepaalt dat als een product binnen een half jaar defect raakt (of: non conform blijkt te zijn), het vermoeden is dat dit komt door het product zelf. Als de verkoper van mening is dat het product defect is geraakt door foutief gebruik door de koper, dan moet de verkoper dit bewijzen. Gaat het product na een half jaar defect, dan moet de consument bewijzen dat het defect niet is veroorzaakt door foutief gebruik. Meestal wordt dit wel duidelijk door het defect zelf. Een barst in het beeldscherm van een iPhone zal vrijwel altijd veroorzaakt zijn door foutief gebruik. Een lekkende Samsung batterij daarentegen duidt al eerder op een defect van de telefoon zelf.
Naast de garantietermijn en het vermoeden van een half jaar, geldt overigens ook nog dat de koper het defect binnen twee maanden na ontdekking moet melden. Dit heet de klachttermijn. Als de koper nalaat om het defect binnen twee maanden na ontdekking te melden, dan vervallen zijn rechten. Wat de koper dus moet doen, is altijd stellen dat hij het defect pas net heeft ontdekt. De verkoper moet namelijk aantonen dat dit anders is en dat is natuurlijk lastig.
Gevolgen non conformiteit
Als het product defect is geraakt en er dus sprake is van non conformiteit, dan heeft de koper een aantal rechten om zijn garantie te claimen.
Herstel
Ten eerste kan de koper herstel vorderen van het defecte product. De verkoper is dan verplicht om het product te herstellen. Dit geldt altijd, tenzij van de verkoper niet verwacht mag worden dat hij tot herstel over gaat.
Vervanging
Is herstel niet mogelijk, dan kan de koper een nieuw product vragen. Ook hier weer geldt dat dit van de verkoper gevergd moet kunnen worden. Kan dat niet, hetgeen afhangt van de feiten en omstandigheden van het geval, dan komen de volgende opties aan bod.
Ontbinding van de koopovereenkomst
Als herstel of vervanging niet mogelijk is of wegens de omstandigheden niet van de verkoper gevergd kan worden, dan kan de koper overgaan tot ontbinding van de koop. De verkoper krijgt het defecte product dan terug en de koper krijgt het aankoopbedrag terug. Overigens kan de koper ook ontbinden als de verkoper te lang wacht met het herstellen of vervangen van het product, als dat van hem gevergd kan worden. In sommige gevallen kan de koper niet ontbinden, bijvoorbeeld als de non-conformiteit in geen verhouding staat tot het geringe defect aan het product.
Gedeeltelijke ontbinding
De koper kan ook gedeeltelijk ontbinden, hetgeen simpelweg neerkomt op een prijskorting. De koper houdt het product, maar de verkoper moet een deel van de koopsom terug betalen.
Niet afwijken ten nadele van de consument
Van de rechten van de consument mag de verkoper niet afwijken. Zo mag de verkoper geen kosten rekenen voor reparatie. Tevens mag de verkoper het recht van de koper om te ontbinden niet uitsluiten. Dit is in strijd met het consumentenrecht, dat dwingend is (wat betekent dat er niet van afgeweken mag worden).
Fabrieksgarantie
Als u een product koop waar fabrieksgarantie op zit, dan geldt dat als het product binnen die periode kapot gaat, de fabrikant het product zonder meer onder garantie moet herstellen. Maar let op, omdat de fabrieksgarantie niet wettelijk geregeld is, geldt dat er geen dwingend rechtelijke regels zijn. Als de koper dus aanspraak maakt op fabrieksgarantie, dan kan de fabrikant bijvoorbeeld eisen dat de koper de arbeidskosten voor de reparatie betaalt. Het defecte onderdeel valt dan bijvoorbeeld wel onder de garantie.
Een ander verschil met de wettelijke garantie / non conformiteit, is het bewijsvermoeden. Waar bij de wettelijke garantie vermoed wordt dat sprake is van non conformiteit als het product binnen een half jaar defect raakt, geldt dat dit vermoeden bij fabrieksgarantie geldt voor de volledige duur van de fabrieksgarantie. Dit kan handig zijn bij garantie termijnen van een aantal jaar.
Een nadeel van de fabrieksgarantie is dat u deze af moet dwingen bij de fabrikant zelf. Voor de wettelijke garantie kunt u aankloppen bij de verkoper. Dat is toch een stuk makkelijker als u een televisie koopt van een Portugese fabrikant.
De conclusie is dat de fabrieksgarantie niet veel biedt ten opzichte van de wettelijke garantie, maar dat alleen op het vlak van het leveren van bewijs hoe het defect ontstaan is, de koper een licht voordeel heeft.
Garantie bijkopen
Wij durven de stelling best aan dat garantie bijkopen de grootst mogelijke onzin is! Als u garantie bijkoopt, koopt u namelijk niets waar u niet al op grond van de wettelijke garantie recht heeft. Ook hier weer geldt namelijk dat er enkel een klein bewijsvoordeel is, maar dat het nadeel is dat u helemaal naar de fabrikant toe moet, alsmede dat die fabrikant u kan opzadelen met bijkomende kosten. Koopt u dus simpelweg geen extra garantie bij, dat voegt niets toe.
Zelf procederen
Het kan natuurlijk zo zijn dat u er met de verkoper niet uit komt. Omdat de verkoper simpelweg u te geven waar u recht op hebt, of omdat er discussie is over het ontstaan van het defect. Omdat het veelal gaat om relatief geringe bedragen, waagt de koper vaak niet de stap naar een advocaat om zijn recht te halen. Een ideale tussenweg is zelf procederen. Op digitaalprocederen.nl vindt u van a tot z hoe u zelf kunt procederen om uw recht te halen. Na invoering van digitaal procederen (in onze achtergrondartikelen over digitaal procederen vindt u wanneer dit het geval zal zijn) kunnen wij u ondersteunen bij het zelf procederen. Voor een gering en van te voren vaststaand bedrag stellen wij samen met u de stukken voor de rechtbank op. U geeft ons de feiten en uw eigen mening, en wij vertalen dit naar een adequaat juridisch onderbouwd betoog dat de rechter zal overtuigen. U procedeert dus zelf, maar met een beetje hulp van digitaalprocederen.nl!
Als u vragen heeft over uw rechten als consument, digitaal procederen of het concept van digitaalprocederen.nl, neemt u dan gerust vrijblijvend contact met ons op.