Als u een vordering heeft op een ander, dan wilt u dat die vordering ook daadwerkelijk betaald wordt. U heeft immers niets aan om er na een juridische procedure achter te komen dat uw tegenpartij geen geld heeft. Hier is echter een oplossing voor: beslag leggen.
Beslag wordt gelegd om zekerheid te hebben dat een vordering voldaan zal worden. Beslag leggen kan op twee momenten: voorafgaand aan een juridische procedure en na afloop van een juridische procedure. Beslag leggen voorafgaand aan een juridische procedure wordt ‘conservatoir beslag’ genoemd. Beslag leggen na afloop van een juridische procedure wordt ‘executoriaal beslag’ genoemd. In dit artikel gaan wij in op deze twee vormen van beslag leggen. Ook gaan wij in op waar allemaal beslag op gelegd kan worden. Zo kan men beslag leggen op een bankrekening. Ook kan beslag gelegd worden op een huis. En wellicht heeft u ook wel eens gehoord van beslag leggen op loon of zelfs beslag leggen op een uitkering. Dat is allemaal mogelijk.
Conservatoir beslag
Een schuldeiser kan er voor kiezen om, voordat hij een juridische procedure begint, beslag te leggen op zaken van de schuldenaar (degene die de schuld heeft). Een schuldeiser zal dit doen, zodat hij zekerheid heeft dat zijn vordering uiteindelijk ook betaald zal worden nadat de rechter een vonnis heeft gewezen. Er kan op heel veel zaken conservatoir beslag gelegd kunnen worden. Zo kan er conservatoir beslag worden gelegd op een woning, auto of inboedel. Maar er kan ook conservatoir beslag gelegd worden op bijvoorbeeld een bankrekening of op iemands loon of uitkering. Conservatoir beslag is verder mogelijk op zaken als huurinkomsten of andere periodieke inkomsten. Conservatoir beslag wordt gelegd door middel van een verzoekschrift dat aan de rechter wordt gestuurd.
Verzoekschrift tot het leggen van conservatoir beslag
De procedure om conservatoir beslag te leggen is relatief eenvoudig. Het grote minpunt is alleen dat u verplicht bent om een advocaat in de arm te nemen. Conservatoir beslag wordt namelijk gelegd door middel van een verzoekschrift. En dat verzoekschrift wordt ingediend bij de rechtbank. In het verzoekschrift moet beschreven worden wat de vordering van de schuldeiser is en waarom de schuldenaar die vordering moet voldoen.
Verder moet (uiteraard) in het verzoekschrift staan waar beslag op wordt gelegd. Daarbij gelden vrij specifieke eisen voor de verschillende categorieën zaken waar beslag op wordt gelegd. Zo kan er als eis worden gesteld dat er vrees moet bestaan voor verduistering, wat inhoudt dat de schuldeiser aannemelijk moet maken dat de schuldenaar mogelijk zal proberen om de zaken waarop de schuldeiser beslag wil leggen zal verkopen. De specifieke eisen zijn te vinden in de beslagsyllabus van de rechtspraak. Per categorie zijn de eisen daarin uitgesplitst. Zo moet erop gelet worden dat bij beslag leggen op een huis, dat huis inderdaad van de schuldenaar is. Als dat niet zo is, of als het huis meerdere eigenaren heeft, dan kan er geen beslag worden gelegd op het gehele huis, maar alleen op het deel waarvan de schuldenaar eigenaar is.
Begroting van de vordering
Als het verzoekschrift is opgesteld en aan alle eisen voldoet, wordt dit verstuurd naar de rechtbank. Het verzoekschrift tot het leggen van conservatoir beslag wordt beoordeeld door de voorzieningenrechter. Dat is dezelfde rechter die bijvoorbeeld een kort geding zitting doet. De rechter bekijkt of het aannemelijk is dat de vordering van de schuldeiser zal worden toegewezen en kijkt of het verzoekschrift aan alle eisen voldoet. Als dat het geval is, zal de voorzieningenrechter verlof (toestemming) geven om beslag te mogen leggen.
Daarbij zal de rechter tevens bepalen voor welk bedrag beslag mag worden gelegd. Stel dat de vordering van de schuldeiser € 10.000,- is, dan mag voor datzelfde bedrag, vermeerderd met 30% wegens rente en kosten, beslag worden gelegd. Aldus voor een bedrag van € 13.000,-. Stel dat er beslag op een bankrekening wordt gelegd, dan zal er dus niet op de gehele bankrekening conservatoir beslag komen te liggen, maar alleen op een gedeelte ter grootte van € 13.000,-.
Daadwerkelijk conservatoir beslag leggen door deurwaarder
Zodra de schuldeiser van de rechter verlof heeft gekregen om conservatoir beslag te mogen leggen, zal de deurwaarder ingeschakeld moeten worden. De deurwaarder kan dan met het verlof van de rechter daadwerkelijk beslag leggen. De reden dat de deurwaarder ingeschakeld moet worden, is gelegen in het feit dat een conservatoir beslag moet worden ‘betekend’. Dat betekenen kan alleen een deurwaarder doen. Zodra de deurwaarder heeft betekend, rust er conservatoir beslag op de zaken die in beslag zijn genomen. Als er beslag is gelegd op een huis, betekent dit dat het huis niet meer kan worden verkocht.
Het beginnen van een juridische procedure
Nadat er beslag is gelegd, moet de schuldeiser tijdig in actie komen. Vereist is namelijk dat de schuldeiser op korte termijn (meestal binnen twee weken) een juridische procedure begint. Deze termijn is zo kort, omdat zo snel mogelijk duidelijkheid moet komen over de vordering. Beslag op bijvoorbeeld een bankrekening kan immers niet tot in lengte der dagen voortduren. In tegenstelling tot het leggen van conservatoir beslag, kan de schuldeiser deze procedure bij de kantonrechter wel gewoon zelf voeren. Uiteraard moet de vordering wel voldoen aan de eisen om zelf te mogen procederen bij de kantonrechter, wat u kunt controleren in onze handleiding procederen. Als dat zo is, kunt u zelf procederen, desgewenst met een beetje hulp van digitaalprocederen.nl!
Uiteindelijk zal de juridische procedure eindigen in een vonnis van de rechter. Als de schuldeiser in het gelijk is gesteld, zal de schuldenaar de vordering moeten betalen. Als de schuldenaar vrijwillig betaalt, gaat de vordering van de schuldeiser teniet. Daarmee is er ook geen grond meer voor het gelegde conservatoire beslag, waardoor dat beslag doorgehaald moet worden.
Als de schuldenaar echter niet vrijwillig betaalt, dan kan de schuldeiser de in conservatoir beslag genomen zaken (zoals een huis of een auto) laten verkopen. De opbrengst is dan voor de schuldeiser. Althans tot het bedrag van zijn vordering. Een eventuele meeropbrengst mag de schuldenaar uiteraard houden. Als zaken die in conservatoir beslag zijn genomen na een vonnis van de rechter gedwongen worden verkocht, is niet langer sprake van conservatoir beslag. Het conservatoire beslag gaat dan over in een executoriaal beslag.
Executoriaal beslag
Zoals wij hierboven hebben beschreven, wordt een conservatoir beslag gelegd voorafgaand aan een juridische procedure. Een executoriaal beslag wordt juist gelegd na afloop van een juridische procedure. Bijvoorbeeld als de schuldeiser op grond van een vonnis van de rechter recht heeft op betaling van een bedrag en de schuldenaar niet vrijwillig betaalt. In zo’n geval kan de schuldeiser ervoor kiezen om op basis van het vonnis van de rechter executoriaal beslag te leggen op zaken van de schuldenaar. In principe kan op dezelfde zaken beslag worden gelegd als het geval is bij conservatoir beslag. Dus op bankrekeningen, loon, woningen, auto’s, inboedel etcetera. In tegenstelling tot bij conservatoir beslag, hoeft er niet eerst een verzoek te worden gedaan aan de rechter om beslag te mogen leggen. De deurwaarder kan met behulp van het vonnis direct executoriaal beslag leggen en de schuldenaar tot betaling dwingen.
Wanneer kiezen voor conservatoir beslag?
Het leggen van executoriaal beslag is dus een stuk eenvoudiger dan het leggen van conservatoir beslag, omdat voor het leggen van conservatoir beslag toestemming van de rechter nodig is (die alleen een advocaat kan vragen) en voor executoriaal beslag niet. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de kosten van het leggen van conservatoir aardig kunnen oplopen. Normaal gesproken kiest u dus alleen voor het leggen van conservatoir beslag als u zeker weet dat de schuldenaar zaken bezit, waarvan het onzeker is of hij die aan het eind van een juridische procedure nog steeds bezit. Bijvoorbeeld een dure auto. Als u zeker weet dat die auto op naam van de schuldenaar staat en u verder helemaal niet bekend bent met vermogen van de schuldenaar, dan bestaat natuurlijk de kans dat die dure auto tijdens de juridische procedure verkocht zal worden. Uiteraard heeft de schuldenaar dan nog wel (contant) geld, maar het is natuurlijk betrekkelijk eenvoudig om te voorkomen dat daar beslag op zal worden gelegd. In dit soort gevallen kan er dus voor gekozen worden om conservatoir beslag te leggen.
In andere gevallen, waarin de schuldenaar in loondienst werkt, een auto en een woning in eigendom heeft en ook overigens te verwachten valt dat een vordering betaald kan worden, kan een juridische procedure afgewacht worden en hoeft niet per sé conservatoir beslag gelegd te worden. Indien de schuldenaar na afloop van de juridische procedure niet vrijwillig heeft betaald, kan er immers altijd nog gekozen worden om executoriaal beslag te leggen op de diverse zaken.
Zelf procederen
Helaas kunt u niet zelf conservatoir beslag leggen. Daarvoor heeft u een advocaat nodig. Als het gaat om een vordering bij de kantonrechter, kunt u na het leggen van beslag gelukkig wel zelf procederen! Al dan niet met een beetje hulp van digitaalprocederen.nl. Voor executoriaal beslag geldt dat u geen advocaat nodig heeft, maar alleen u zelf en een deurwaarder. In de kosten scheelt dit ook. U hoeft dan immers niet de kosten voor een conservatoir beslag zelf voor te schieten, omdat de deurwaarder bij een executoriaal beslag direct de kosten daarvan kan meenemen en ten laste kan laten brengen van de in beslag genomen zaken.
Mocht u vragen hebben over conservatoir of executoriaal beslag, neemt u dan gerust contact met ons op. Wij beantwoorden uw vragen geheel vrijblijvend en kunnen u als u dat wenst wijzen op een advocaat die voordelig en efficiënt conservatoir beslag kan leggen. Waarna u dus zelf verder kunt procederen.