Zoals u in de diverse artikelen over digitaal procederen op deze site kunt lezen, zal de mondelinge behandeling een belangrijke rol vervullen in de nieuwe digitale juridische procedure. Op zich is dit natuurlijk een beetje vreemd: een procedure die digitaal procederen heet en dan is een mondelinge behandeling het belangrijkste… Aan zo’n mondelinge behandeling is natuurlijk niets digitaal.
Dat klopt natuurlijk wel, maar toch is het niet zo vreemd dat de mondelinge behandeling zo’n belangrijke plek krijgt. Digitaal procederen moet de rechtspraak immers niet alleen efficiënter maken, maar ook toegankelijker. En je standpunten mondeling met de rechter wisselen is nu eenmaal toegankelijker dan via formele schriftelijke stukken. Zie hier waarom wij van mening zijn dat zelf procederen nog meer tot de mogelijkheden gaat behoren dan het nu al doet! Hieronder zullen wij wat meer in gaan op de mondelinge behandeling (die nu nog ‘comparitie van partijen’ heet) bij digitaal procederen.
Mondelinge behandeling: het hart van de procedure
Uitgangspunt is dat partijen zo snel mogelijk bij de rechter komen. En dat zo snel mogelijk daarna een uitspraak wordt gedaan door diezelfde rechter. Dat is nieuw. Alhoewel er nu ook al regelmatig na een comparitie een uitspraak volgt, is dat namelijk niet het uitgangspunt. Daarbij komt dat ook al wordt er na de comparitie uitspraak gedaan, die uitspraak vaak vele weken of zelfs langer op zich laat wachten.
Om uitspraak te kunnen doen na de mondelinge behandeling, moet de rechter natuurlijk wel volledig geïnformeerd zijn. Net als nu ook al het geval is, bepaalt de nieuwe wet dat een mondelinge behandeling bedoeld is om inlichtingen te verschaffen. Wat eveneens gelijk is aan de huidige procedure, is dat de mondelinge behandeling gebruikt kan worden om een schikking te treffen.
Bewijs op de mondelinge behandeling
Om de rechter zo uitgebreid mogelijk geïnformeerd te laten zijn, komt er een mogelijkheid om op de mondelinge behandeling getuigen en deskundigen te laten horen. Uiteraard onder ede. Nu is het nog zo dat daar afzonderlijke zittingen voor nodig zijn, met als gevolg vertraging van weken of maanden. Als een partij dus tijdens digitaal procederen een getuige of deskundige heeft, dan kan hij deze dus meenemen naar de mondelinge behandeling om de getuige direct een verklaring af te laten leggen. Uiteraard moet de partij die de getuige of deskundige meeneemt dit wel uiterlijk tien dagen voorafgaand aan de mondelinge behandeling aan de rechter en de tegenpartij laten weten. Lekker praktisch dus. Overigens is het aan de rechter om te besluiten of de getuige of deskundige daadwerkelijk gehoord zal worden.
Termijn mondelinge behandeling
Een zo kort mogelijke doorlooptijd van juridische procedures is een van de doelen van digitaal procederen. Het is dan ook logisch dat de mondelinge behandeling zo spoedig mogelijk nadat de procedure is begonnen wordt gepland. In de nieuwe wet is een concrete termijn opgenomen van negen weken nadat de verweerder is verschenen. Dus zo’n drie maanden nadat de eisende partij is begonnen met de procedure. Dat lijkt lang, maar is een forse verbetering ten opzichte van de huidige procedure.
Overeenkomsten met comparitie van partijen
De belangrijkste verschillen met de huidige comparitie van partijen zijn dus de kortere termijnen en de wat praktischere insteek door bijvoorbeeld het mogen meenemen van getuigen. Echter, inhoudelijk zal de gang van zalen tijdens de mondelinge behandeling niet heel anders zijn dan nu het geval is. Onze uitgebreide informatie over de comparitie van partijen blijft dus nog steeds erg relevant.